Rosz Haszana i Jom Kippur
Święto Rosz Haszana – Nowy Rok – obchodzone jest w tym roku (5771 r.) 29-30 września. Według tradycji przypomina stworzenie świata oraz dzień sądu, któremu poddani będą wszyscy ludzie, a najwyższy sędzia w niebie zapisuje dobrych ludzi do Księgi Życia, a złych do Księgi Śmierci. Charakterystycznym zwyczajem jest trąbienie na rogu bawolim, który nazywa się szofar. Czasem trąbiono na trąbce. Inną ceremonią jest Taszlich. Jestbowiem zwyczaj, obrzęd, że Żydzi udają się nad brzeg rzeki, stawu, jeziora, nawet małej kałuży, ażeby tam dokonać aktu „taszlich” czyli aktu oczyszczenia, prosząc Wiekuistego o wybaczenie, wyrzucają z kieszeni do wody rybom kawałki chleba lub oczyszczają kieszenie z okruszyn, co symbolizuje oczyszczenie z grzechów. Wymawiają też sakramentalne słowa: „znowu zmiłuje się nad nami dobry Bóg, zmyje nasze winy, rzuci do głębin morskich wszystkie nasze grzechy”. Należy dodać, że obrzęd ten potępiali Żydzi maskile – oświeceni – uważając go za pogański. Mimo to Taszlich przetrwał i nadal jest odprawiany przez kultywujących tradycję, ortodoksyjnych Żydów.
Obchody Nowego Roku kończy święto Jom Kippur – Dzień Pojednania, dzień pokuty i postu, obchodzony jest 10 dnia miesiąca tiszrei (w tym roku przypada on 8 października). W Polsce znany jest także pod nazwą Sądny Dzień. Wszystkie prace w tym dniu są zakazane tak ostro jak w Szabat. Według tradycji los każdego człowieka, który nie został jednoznacznie określony w Rosz Haszana, rozstrzyga się właśnie w Jom Kippur. Święta te mają czysto religijny charakter, liturgia ich zawiera wiele modlitw i wersetów, wyrażających skruchę oraz prośby do Boga o przebaczenie. W bóżnicy kantor śpiewa sławną pieśń Kol Nidre. Uważano, że wtedy i diabeł przed Bogiem oczerniał ludzi i Żydzi dlatego bardzo głośno wykrzykiwali swoje grzechy i prośby o przebaczenie do Boga, aby przekrzyczeć diabła. W bóżnicy był tzw. „harmider”, wielki krzyk, lament, że słychać go było daleko poza mury.
Mamy jeden obraz zachowany w Polsce pt. „Sądny Dzień”. Wykonał go malarz Jan Kanty Hruzik w 1875 r., który przedstawia modlących się Żydów w Starej Bóżnicy w Krakowie.
SPIS ILUSTRACJI (zdjęcia prezentowane w zakładce "galeria")
1. Sądny Dzień w Starej Bóżnicy na Kazimierzu w Krakowie. Mal. Jan Kanty Hruzik, 1875 r.
2. Rosz Haszana – obrzęd Taszlich, 2. poł. XIX w.
3. Modlący się Żyd, (na głowie ma jarmułkę i tałes nakrywający ramiona), mal. Szymon Buchbinder (1853-1908?)
4. i 5. Żydzi świątecznie ubrani.
6. Rabin modlący się, w lisiurze na głowie (nakrycie aksamitne obszyte futrem) i młody Żyd odświętnie ubrany.
7. Modlący się Żydzi w synagodze w Jom Kippur, kobiety oddzielnie na galerii, mal. Maurycy Gottlieb, 1878 r., obraz w zbiorach Muzeum Sztuki w Tel-Avivie.