Niniejszy tekst jest fragmentem pierwszego rozdziału książki pt. Zabytki judaistyczne w muzeach polskich, przygotowanej na zlecenie Wydawnictwa „ARKADY” w Warszawie dn. 15.I.1979 r.
Ponieważ nastąpiły zasadnicze zmiany nastawienia do tematyki żydowskiej w Polsce, Wydawnictwo rozwiązało umowę (mam zachowany dokument).
„...nie bez szczególnego wyroku Opatrzności
lud ten od wieków siedzi w Polsce i los jego
ściśle jest związany z losem narodu polskiego.”
(A. Mickiewicz)
Mówiąc o zbiorach judaików, w krajach socjalistycznych mamy przede wszystkim na myśli ogólnie znane, zasobne w zabytki eksponowane w kilku synagogach, Żydowskie Muzeum w Pradze.
W zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, które cechuje wielowątkowość tematyczna w gromadzonych zasobach, poważną pozycję stanowią wyroby rzemiosła artystycznego.
Mówiąc i pisząc o polskich judaikach najczęściej sięgamy do ich największych zespołów, które znajdują się w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie, Muzeach Narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i miejskich Muzeach w Krakowie i Warszawie
Bogate wyposażenie polskich bóżnic zniszczone zostało w czasie drugiej wojny światowej przez Niemców, toteż osobne omówienie należy się zasobom judaików w muzeach.