Niniejszy tekst jest fragmentem pierwszego rozdziału książki pt. Zabytki judaistyczne w muzeach polskich, przygotowanej na zlecenie Wydawnictwa „ARKADY” w Warszawie dn. 15.I.1979 r.
Ponieważ nastąpiły zasadnicze zmiany nastawienia do tematyki żydowskiej w Polsce, Wydawnictwo rozwiązało umowę (mam zachowany dokument).
Najokazalszą barokową świątynią w getcie kazimierskim jest bóżnica Izaaka, usytuowana w zachodniej części miasta żydowskiego, którego teren po raz trzeci powiększony został w 1608 r.
„...nie bez szczególnego wyroku Opatrzności
lud ten od wieków siedzi w Polsce i los jego
ściśle jest związany z losem narodu polskiego.”
(A. Mickiewicz)
W Polsce od 1948 roku prowadzona jest akcja wydawania dużej – bo zaplanowanej na szereg lat – serii Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce.
W jednym z numerów „Fołks-Sztyme”, w osobnym artykule podniesiono problem inwentaryzacji zabytków sztuki żydowskiej w Polsce.
Bóżnica Remu, jest obok Starej Synagogi najbardziej znaną bóżnicą w dawnym mieście żydowskim na Kazimierzu w Krakowie. Jest bowiem związana z postacią Mojżesza Isserlesa Remu (Remuh, zm. 1572), sławnego i wybitnego talmudysty, „rektora” i rabina krakowskiego.
Drugim, wybitnym kolekcjonerem judaików w Polsce, po Lesserze Gieldzińskim w Gdańsku, był Mathias Bersohn (1823-1908), działający w Warszawie.
Polskie srebra żydowskie są dziedziną tak słabo opracowaną, że każda informacja o tego rodzaju obiektach godna jest opublikowania (1).
Mówiąc o zbiorach judaików, w krajach socjalistycznych mamy przede wszystkim na myśli ogólnie znane, zasobne w zabytki eksponowane w kilku synagogach, Żydowskie Muzeum w Pradze.